خانواده
نخستین نهاد زندگی اجتماعی است که در شکل گیری عادت ها و اندیشه های
اجتماعی نوجوانان نقش بسیار مهمی دارد. در شکل گیری رفتار و دیدگاههای
اجتماعی نوجوانان،
جو روانی عاطفی و اجتماعی خانواده نقش مهمی دارد، در
خانواده هایی که والدین رفتارهای محبت آمیز دارند، معمولاً نوجوانان نیز با
رفتارهای اخلاقی مثبت و احترام به دیگران و انگیزهی پیشرفت رشد می یابند.
تأثیر و نفوذ خانواده بر ابعاد مختلف رشد اجتماعی و پیشرفت تحصیلی
نوجوانان بی شمار است. میزان پذیرش اجتماعی نوجوانان از سوی همسالان و
توانایی برقراری روابط صمیمانه با آنها از محیط خانوادگی او نشأت می گیرد.
از طرف دیگر بین
خودپنداره، مقبولیت اجتماعی و سازگاری اجتماعی که همگی
جلوه های مختلف رشد اجتماعی نوجوانان هستند با پیشرفت تحصیلی آنها رابطهی
مثبت وجود دارد (ورشورن، 1996). نوجوانانی که توانایی های ضروری برای
کارکردهای بین فردی مؤثر را یاد نگرفته اند، پرخاشگر، تندخو و منزوی هستند و
به شدت در معرض خطرات جسمی، روحی، اخراج از مدرسه و غیره می باشند
(وارد، 2004). مطالعه دانش آموزانی که دارای افت تحصیلی هستند نشان می دهد
یکی از عوامل مؤثر براین پدیده مسائل خانوادگی به ویژه از هم گسیختگی
خانواده، کم سوادی والدین، مشکلات عاطفی،انزوا، جو اجتماعی، روانی خانواده،
عدم ارتباط صمیمانه با پدر و مادر، میزان درآمدخانواده، شغل والدین، میزان
تفاهم والدین، حضور یا عدم حضور والدین، وضعیت تحصیلی سایر خواهران و
برادران می باشد که در سلامت روحی و جسمی دانش آموز تأثیر فراوانی می
گذارد.دانش آموزی که از شرایط خانوادگی مناسب و پشتیبانی و حمایت عاطفی
والدین خود برخوردار نیست و نیازهای روحی و روانی اش تأمین نمی شود درپی
ارضای احتیاجات خود دچار بی توجهی به تحصیل یا ترک آن می شود. مشکلات
خانوادگی و تداوم آنها یکی از عواملی است که بشدت سبب تضعیف روحیه و افت
تحصیلی دانش آموزان می شود. از آنجایی که کودکان در چنین لحظاتی زود انرژی و
توان خود را از دست می دهند و نمی توانند همزمان با تحصیل بار مشکلات
خانوادگی را نیز به دوش بکشند خسته و ناتوان می شوند و اولین آثار خستگی
روحی آنها را می توان در گوشه گیری و پرخاشگری و کیفیت نمرات درسی آنها
مشاهده کرد. افت تحصیلی به معنای دقیق آن، زمانی است که فاصله قابل توجهی
بین توان و استعداد بالقوه و توان بالفعل فرد در فعالیتهای درسی و پیشرفت
تحصیلی مشهود باشد. گرچه این تعریف می تواند همه کسانی را که به دنبال
شکستهای پی در پی تحصیل، از تحصیل عقب مانده و عمدتاً به اصطلاح تجدید یا
مردود شده اند را در بر گیرد اما مفهوم افت تحصیلی صرفاً در رفوزگی و
تجدیدی خلاصه نمی شود و می تواند شامل هر دانش آموز و دانشجویی شود که
اکتسابهای آموزشگاهی و
پیشرفت دانشگاهی او کمتر از توان بالقوه و حد انتظار
اوست. لذا بر اساس این تعریف دانش آموزان تیزهوش نیز ممکن است دچار افت
تحصیلی و کم آموزی بشوند. لذا افت تحصیلی مسئله ای است عام و نسبی. وقتی
صحبت از افت تحصیلی می شود منظور تکرار پایه تحصیلی در یک دوره و ترک تحصیل
بیش از پایان دوره است. به عبارت دیگر افت تحصیلی شامل جنبه های مختلف
شکست تحصیلی چون غیبت مطلق از مدرسه، ترک تحصیل قبل از موعد مقرر، تکرار
پایه تحصیلی نسبت میان سنوات تحصیلی دانش آموز و سالهای مقررر آموزش می
باشد.
جهت دانلود محصول اینجا کلیک نمایید